Balik-tanaw

Narito ang propesor na Hapon na nag-anyaya sa aking magturo sa Japan nitong nakaraang buwan. Mangyari pa'y hinahanap-hanap ko na naman ang mga sandali ko doon, at inaasam na makabalik.

Sa loob lamang ng dalawang linggo, nabighani na ako ng Japan. Ngayon, kahit nga ang mga dati'y hindi ko pinapansing dokumentaryo tungkol sa Japan, na paulit-ulit na ipinalalabas sa isang estasyon ng telebisyon na wala nang ibang maipalabas, ay paulit-ulit kong pinanonood ngayon para lamang kahit paano'y makabalik doon.

Mahigit sa labing-limang taon na ang nakakaraan, hinangad kong tuntunin ang landas ni Basho mula Kyoto patungong Edo (na ngayo'y Tokyo), kasama ang sinumang makatang Hapon na interesadong matuto ng Ingles, upang makapagsulat din ng mga haiku. Siyempre, hindi ko alam noon na marami sa mga daang tinahak ni Basho ay hindi na daang malalakaran. At wala rin namang nagbigay sa akin ng pagkakataon na makapunta sa Japan noon.

Kaya nagsulat na lamang ako ng mga waring-haiku tuwing may pagkakataon, kadalasa'y kapag nagreretiro ako nang tahimik. At nang sa wakas ay nakarating ako sa Japan nitong nakaraang buwan, napansin ko ang naghaharing katahimikan--sa bus, sa tren, sa kalsada, sa pamilihan, maging sa pakikipagtipan ko sa mga Hapon. Sa kasawiang-palad, abalang-abala ako sa pagnamnam ng karanasan at tanawin doon kaya hindi ako nakasulat ng kahit isang tula.

Ngunit umuwi akong tigib ng alaala. Asa ko'y kapag nagkapagkakataon akong muling manahimik, maisasatitik ko ang mga alaalang iyon.