Tila Ngayon Lang

Noong isang linggo, paglabas ko ng gusali sa unibersidad, binati ako ng mumunting tuyong dahon, idinuduyan ng hangin bago pumatak sa lupa. Ang ganda. Tila noon ko lamang napansin ang ganoon, sa tinagal-tagal ko na dito.  Naitanong ko nga sa sarili ko kung nagandahan ako nang ganito sa ilang taglagas ko sa ibang bansa.

Palibhasa't papunta ako sa klase, napadpad ang tuon ko sa gagawin ko doon, at nakaligtaan ko na ang ganda ng taglagas na ito.

Kanina, paglabas ko ng kapilya makaraang tumulong magbigay ng komunyon, marahan akong naglakad pabalik sa opisina, di-tulad ng karaniwan kong mabilis na lakad para makapananghalian na, o makapag-siesta.  Marahil ito'y dahil bahagyang makulimlim--mas maraming madilim na ulap pero sumusungaw pa rin ang araw.  At nadama ko ang tila hindi ko pa--o napakatagal ko nang--nadama.  Nadama kong napakalaking pribilehiyo--"biyaya" ang tanging salitang Pilipino na maitumbas ko--napakalaking biyaya na naglalakad ako sa unibersidad na ito, na nagtuturo ako sa unibersidad na ito.  Napakaraming naghahangad nito't nabibigo.  Ako'y ilang dekada nang narito, ngunit tila hindi ko napapahalagahan nang lubusan.

Marahil dahil mas nais ko nang magbakasyon at magliwaliw, trabaho na lamang ang tingin ko sa ginagawa ko dito sa unibersidad.  Hindi ko na naiisip na malaking biyaya ang pagkakataong humubog ng mga murang isip at puso.  Malaking biyaya ang narito ako.

At naisip ko rin na hindi ko gaanong napahahalagahan ang mga sandaling naglalakad lamang ako't hindi gaanong inaalintana ang patutunguhan.

Ang sandali, ito ang patuloy na tumatawag sa akin.  Ito ang dapat kong higit na pagtuunan.

Minsa'y Nais Mo

Kamakalawa, tinuruan ako ni P------ kung paano manood ng mga lumang palabas sa TV sa internet.  At kagabi, natagpuan ko ang "Cheers".  Nang marinig ko ang awit na nagsisimula nito, bumalik ako nang 23 taon, sa malamig na malamig na bayan ng A-----.  Napadpad ako doon para mag-aral, at dumating doon na walang kilala.  Pero sinalubong ako sa airport ni B----, Pilipinang kaibigan ng isang matalik na kaibigan.  Bago noon ay sa telepono lamang kami nakapag-usap.

Sa unibersidad, tumira ako nang mag-isa sa isang apartment.  Wala akong telebisyon.  Kaya nanonood lang ako tuwing tanghali, samantalang kumakain nang mag-isa, sa isang canteen.  At palaging palabas ang "Cheers".  Naging balintuna tuloy ang awit nito: "... Sometimes you want to go, where everybody knows your name..."

Kaya nga sa unang dalawang buwan, linggu-linggo, nagbu-bus ako patungong N-- Y---, para makasama ang mga kaibigan ko doon.  Wala kasi akong naging kaibigan sa kakaunti kong kaklase sa A-----.  Paglao'y naman, madalas na akong imbitahin ni B----- sa bahay nila ng kuya niya.  Nagluluto kami, nagkukuwentuhan, minsa'y kasama ang ilan pa nilang kaibigang Pilipino rin.  Di-naglao'y parang kapatid ko na ang magkapatid, at barkada ang barkada nila.

At isinama pa ako ni B---- sa bahay ni Tita P--, na parang nanay na niya doon at nagkataong kapatid ng isa ko pang kaibigan.  Napakabait ni Tita P---; ilang beses niya akong inanyayahang kumain sa kanila, at sa ilang restaurant.

Minsan naman, naglalakad ako nang mag-isa sa mall, at may babaeng pamilyar ang mukha na ngumiti sa akin.  Mangyari pa'y Pilipina siya, at kaibigan pala ng matatalik kong kaibigan.  Minsan na raw kaming nagkasama sa isang pagtitipon sa Pilipinas.  Nagkuwentuhan kami, at inimbita niya akong maghapunan sa kanilang tahanan, para makilala ko ang asawa niyang Amerikano.  Isinama pa nila ako sa kanilang tindahan ng aklat.

Sabi nga ni B----, ang dali kong makatagpo ng mga kaibigan.  Tama nga yata siya.  Mantakin mong sa malayo at malamig na bayang iyon, hindi ko na kailanga lumayo para maging totoo ang mga linyang, "Sometimes you want to go, where everybody knows your name..."

Balikbayan

Sunud-sunod ang dating ng mga balikbayan. Sa amin sa lalawigan, dalawang beses akong nagpakain sa labas; dalawang beses nagsasama-sama ang mga hindi madalas magsama-sama.

Nitong nakaraang Sabado, natulog naman sa condo ko ang pinsan kong si M------ at ang matalik niyang kaibigang si M----. Kapwa sila balikbayan.  Kinabukasan, naggala kami sa Sunday market sa malapit na park.  Sandali lamang kami pero nakabili na si M------ ng dalawang damit.  Nagmadali kami kasi papunta pa kaming A------, kasama ang ilang kamag-anak.

Sa A------, nakatagpo kong muli ang malaking pamilyang matagal ko ring hindi nakita dahil halos lahat sa kanila'y sa ibang bansa na nakatira.  Ang saya, dahil napakainit ng pagtanggap nila. Para kaming malaking pamilya.  Kaarawan ng tatay nila, kaya ang daming handa.  Ang dami kong nakain.

Pagbalik ko sa tahanan kong malapit sa unibersidad, mag-isa na naman ako.  Ngunit iniuwi ko ang isang araw na pagsasama-sama, isang araw na puno ng ligaya.

Anghel

Nagising akong balisa at matamlay kanina.  Inisip ko ngang huwag pumasok sa trabaho.  Pero kaagad kong naalala ang sabi ni A-:  "Huwag mong bigyan ng energy ang negative thoughts."  Bumangon ako't humarap sa salamin.  Ngumiti.  At sinabi, "Okay ka!"  Naniwala ako.  Nagbihis ako't naglakad patungo sa trabaho.

Sa daan, naisip ko ang isa kong tula:

WALA

Wala akong ginawa

kundi sambitin ang Iyong ngalan,

at humulagpos ang pangamba

mula sa aking kaibuturan,

nagkapakpak, pumailanlang,

naglaho sa liwanag

at naiwan akong

tulala sa tuwa.

At sinambit ko sa aking sarili, "Hesus, tulungan mo ako."  

Ilang minuto pagkaraan, may tumapik sa likod ko, at narinig ko ang masiglang, "Sir!"  Paglingon ko'y kaagad kong namukhaan ang bumati sa akin, pero hindi ko mapiho kung dati ko siyang estudyante o madalas lamang siyang tumambay sa dati kong kagawaran.  Binati ko rin siya nang masigla.

"Kumusta na, sir?" patuloy niya.  "Hindi kayo tumatanda."

"Sixty na ako," sagot ko.

"Wala sa hitsura ninyo," dagdag niya.  "Alam ko na kung bakit.  Kasi ganito tayong magdamit--parang bata."

Siyempre, natuwa ako.  Sumigla. Hindi lamang dahil sinabi niyang mukha akong bata.  Itinanong ko kung ano ang ginagawa niya ngayon.  Nagtatrabaho daw siya sa isang cement business.  Hanggang doon na lamang ang usapan namin kasi naghiwalay na kami ng landas.  Tumuloy siya sa gym; ako nama'y sa unibersidad.  Ni hindi ko naitanong ang pangalan niya.

Sana'y muli kaming magkatagpo.  Sana'y masabi ko sa kanya na sa umagang ito, naging anghel siya.

Pag-asa

Malapit ko nang matanggap ang bago kong ocarina.  Pasalubong ito ng mga kaibigan kong sina W--- at S-- mula sa C-----.  Sabi ni W---, ang sabi raw ni S-- ay dapat matuto ako kaagad tumugtog para makapuwesto ako sa isang kanto, maglagay ng sumbrero sa bangketa, tumugtog, samantalang magkukuwanri silang hangang-hanga at maglalagay ng malaking halaga sa sumbrero.  At sa susunod na bagong taon daw, dapat tumugtog ako sa inn ng mga kaibigan ko.

Wala akong alam na tugtuging instrumento.  Noong bata pa ako, ibinili kami ni Ate ng melodica nina Inay at Itay.  Natuto akong tumugtog ng napasimpleng himig, isa o dalawa lang.  Iyon na iyon. Si Ate, natuto pang maggitara, at nag-aral sandali ng piano.

Noong nasa kolehiyo ako, inalok ako ng kaibigan kong si B----.  Tuturuan daw niya akong maggitara,  Magaling kasi siya, at magaling ding kumanta.  Nakaisang leksiyon kami, at walang nangyari sa pagtugtog ko.  Si B----, naging napakatanyag na mang-aawit.

Tingnan natin kung anong mangyayari sa bago kong ocarina.

Ang Asong si Kitty

Nitong isang linggo, nag-uwi ang bayaw kong si Kuya A--- ng tuta.  Itim na mini-pinscher--napakaliit, kaya kong dalhin nang buo sa iisang kamay.  Nakakatuwa, nakakaaliw.

Natutulog nang tanghali ang aming mga apo nang dumating ang tuta.  Nang magising ang panganay, 5 taon, lalaki, si M--, tuwang-tuwa siya nang makita ito sa kulungan.  Itinanong ko kung ano ang gusto niyang itawag.

"Tampi", sabi niya.

"Pero iyon na ang pangalan ng isa nating aso," sabi ko.

"Gusto ko kasi magkapatid sila", sagot niya.

"Pero bakit kayo ni S--, magkapatid pero magkaiba ng pangalan?"

"E di S-- ang itawag natin sa tuta,"

"Pangalan na ang kapatid mo 'yon."

"E di Nanay R na lang,"

"Pero pangalan 'yon ng Lola mo, magagalit si Tatay A---; siya pa naman ang nag-uwi ng tuta."

Sumali sa usapan si Kuya A---, "Gusto mo, Hello Kitty ang itawag natin?"

"Opo!" sagot agad ni Mat.

E di Kitty na nga.  Bagay naman kasi parang kuting, at lumaki man ito'y kasing-liit pa rin ng tuta.

Nang magising si S--, inilabas ko si Kitty sa kulungan, pinahahaplos namin ni Kuya A sa dalawa.  Pinaglakad namin at pinaglaro.  At dinala ko si Tampi at ipinakilala ito.  Nag-amuyan sila.

Kinagabihan, nang matutulog na ako, narinig kong bumabatok, umiiyak si Kitty.  Kinuha ko sa kulungan, hinaplos-haplos, idinantay sa aking tiyan, hanggang ito'y makatulog.  Nang ibalik ko sa higaan nito sa kulungan, nagising ito't naglikot muli.  Pero iniwan ko't bumalik ako sa aking higaan.  Bumatok na naman ito, umiyak.  Pero hinayaan ko na lamang.  Ganoon talaga.  Matututo rin itong matulog nang mag-isa.

Bagong Taon

Nitong Disyembre 31, pumunta ako sa inn ng matatalik kong kaibigan para makipagdiwang sa kanila ang bagong taon.  Naroon din ang kaibigan naming plawtista at ang asawa nitong ballerina, pati ang isa pang ballerina na noong nakaraang bagong taon ay nakasama rin namin doon.  Sa pagkataong ito, nagtanghal kami sa humigit-kumulang ay 30 panauhin sa inn, at sa ilang kamag-anak at kaibigan, pagkatapos ng hapunan.  Plawta, sayaw, tula, awit, mula sa pergola sa sa hardin; nakaupo ang aming mga manonood sa mga silya at banig na nakalatag sa dami, sa ilalim ng langit na puno ng bituin.  May manaka-naka nang rebentador at lusis sa ilang lugar sa paligid ng inn.  

Nang magsimula ang malalakas ng rebentador at mararangyang lusis sa paligid namin (mula pa rin sa kung saan-saang lugar; wala kaming mga lusis sa inn), kumuha ako nang kumuha ng retrato, tulad ng marami sa amin.  Hanggang mapatingala ako sa langit.

Nakita kong hindi matalo ng magagarang lusis ang ningning ng mga bituin.

Himig

Isang umaga ilang araw lang ang nakararaan, naglakad ako nang matulin sa parking lot malapit sa condo ko, tulad ng nakagawian ko na.  Papalapit pa lamang ako'y nakarinig ako ng himig, tunog-plawta.  Patuloy akong naglakad at nasiglawan ko ang tumutugtog--lalaking payat, may kaharap na tayuan ng music sheets, at katabing bisekleta.  Hindi ko makita ang plawta, dahil ang hinahanap ko'y mahabang instrumento.  Sa anu't anupaman, naglakad ako nang ilang ikot sa parking lot bago lumabas sa mga kalsada.

Dalawang araw pagkaraan, naglakad muna ako sa mga kalsada, at nang lalabinlimang minuto na ang nalalabi sa isang oras kong lakad, pumunta ako sa parking lot.  Tumutugtog na naman siya, binabasa ang mga nota.  Sumisikat na ang araw, at dahil naakit ako sa himig na tunog-Tsino, sinulyap-sulyapan ko siya samantalang patuloy akong naglakad nang matulin.  Nakita kong maliit ang tinutugtog niya, kung anong tila bilog na instrumento.  May lumapit sa kanyang isa pang lalaki, at pag-alis nito para maglakad din, lumayo ang plawtista sa tayuan ng music sheets at tumugtog ng "Amazing Grace."  Guro niya marahil iyon, naisip ko, at ipinakikita niyang kaya niyang tumugtog nang hindi nagbabasa ng nota.  Sensei pa nga ang pumasok sa isip ko.

Di-naglao'y nilapitan ko ang plawtista.  Pinasalamatan ko siya sa kanyang musika at itinanong kung ano ang tawag sa plawta.  Ipinakita niya ito sa akin--puting ceramic, hugis medyas (o ulo ng golf club), makintab, may mga butas na iba't iba ang laki.  "It's an ocarina," sabi niya, "made in Japan."  Halos hindi siya makapag-Ingles, at natanto kong Hapon siya.  Itinanong ko kung palagi na siya sa parking lot.  Sabi niya, "Every morning, from six to six and a half.  But today is Saturday..."  Lampas a las siyete na kasi noon.  Nagpasalamat akong muli sa kanya at lumakad palayo, palibot, at ang himig na'y tunog-Hapon, paulit-ulit, matamis, maganda.  Kahit lampas nang isang oras akong naglalakad, hindi pa rin ako umalis.  Napansin kong may punong baluktot ang katawan at naisip kong masarap sumandal doon at makinig sa himig.  Ngunit nagugutom na rin ako.

May Starbucks sa tabi ng parking lot, at tumungo ako doon, baon ang himig.  Kahit sa loob, wari ko'y naririnig ko pa rin ito.  Paglabas ko, dala ang aalmusalin, naririnig ko pa rin ito.  Ngunit nang papalapit na ako sa punong sasandalan ko, nakita kong inilalagay na ng plawtista ang ocarina sa isang bulsikot.  Tumalikod na ako't naglakad pauwi, baon pa rin ang himig sa gunita ko.

-----

Kinalingguhan ng umaga, may palengke sa parking lot ngunit naglakad pa rin ako sa paligid nito, nagbabaka-sakaling naroon ang plawtista.  Wala.  Naglakad ako sa mga kalsada at nang patapos na ako'y bumalik ako sa palengke para mamili.  Malayu-layo pa ako'y nakarinig na ako ng himig ng plawta!  Naroon siya.  Nilapitan ko't kinunan ng pelikula sa aking telepono.  Nang makita niya ako, ngumiti siya't nagsabi, "Good morning!"  Sinimulan pa niyang muli ang tinutugtog na awiting pampasko--nagpalabas sa akin.  Pagkatapos, kinausap ko siya at nahirapan siyang maunawaan ang sinasabi ko. Nahirapan siyang sumagot.  Ang nakuha ko lamang ay handa siyang tulungan akong matutong tumugtog ng ocarina, pero pauwi na siya sa sa Japan ilang araw ang makaraan at ang balik niya'y sa Enero na.  Nagpalitan kami ng numero ng cellphone, at nagtipan na muling magkikita kinabukasan para magpalitan ng calling card at email address.  Pumayag siyang kunan siya ng retrato, at itinanghal pa niya ang ocarina.  Muli ko siyang kinunan ng pelikula samantalang tumutugtog ng "El Condor Pasa".

Hindi ako nakarating sa tipanan kinabukasan dahil kinailangan kong pumasok sa trabaho nang maaga.  Pero nag-text ako sa kanya at nagpalitan kami ng email address.  Ini-email ko sa kanya ang mga retratong kinuha ko.  Hindi pa siya sumasagot.

Naikuwento ko ito sa mga kaibigan ko.  Ang isa'y nangakong bibigyan ako ng ocarina para sa kaarawan ko.  Ang isa pa'y nagsabing may mga leksiyon sa ocarina sa youtube.  Hinihintay ko pa ring sumagot ang plawtista.  Nais kong siya ang magturo sa akin ng pagtugtog ng ocarina pagbalik niya.